شايد شما با اين بخش آشنا باشيد بخشي كه به نشانه هاي آذربايجان و تبريز در نقاط مختلف دنيا مي پردازه امروز زياد دور نرفته ايم و در سري سفر هاي خود پاي به تهران -كه اگر بگوييم بزرگترين شهر ترك نشين ايران سخني به گزاف نگفته ايم- مي گذاريم نصر نيوز: چهار سال پيش براي اولين بار يك وا‍ژه وارد ادبيات فرهنگي ايران شد. آثار سينمايي كه با تحليل منتقدان سينمايي فاخر نبودند به صفت درياني خوانده مي‌شدند.

به گزارش نصر نيوز به نقل از خبرآن لاين، چهار سال پيش براي اولين بار يك وا‍ژه وارد ادبيات فرهنگي ايران شد. آثار سينمايي كه با تحليل منتقدان سينمايي فاخر نبودند به صفت «درياني»خوانده مي‌شدند.

 

 

براي كارآفريناني كه شبكه توزيع پايتخت را تغيير دادند 

امپراطوري درياني‌ها در پايتخت

سينماروهاي حرفه‌اي مي‌گفتند:« فلان فيلم را بايد از همان درياني گرفت و ديد.» درياني‌ها اينگونه براي اولين بار وارد ادبيات فرهنگي ايران شدند ولي آنها خيلي پيش ‌تر به ادبيات اقتصادي و حتي سياسي ايران راه يافته‌بودند. فروشگاه‌هاي عرضه كالاهاي خوراكي درياني درتمامي شهرتهران همچون شبكه اينترنت گسترش يافته‌بودند. در شمال شهر مجلل‌تر بودند و درجنوب شهر كوچك‌تر ولي همگي «درياني» بودند.

اول سوال اصلي اين بود درياني‌ها كيستند كه قلب توزيع پايتخت را برعهده گرفته‌اند؟

 

در ستايس مهاجرت

اينجا دريان است. روستاي دريان از توابع شبستر از استان آذربايجان شرقي است. اين روستا براساس سرشماري سال 1385 داراي 2231 نفر جمعيت و 691 خانوار است. دريان در 25 كيلومتري شبستر واقع شده‌است. اولين درياني‌ها بين سال‌هاي 1310 تا 1315 وارد تهران شدند. اولين درياني‌هاي تاثيرگذار در تهران خانواده ابراهيمي‌ها بودند. مهدي ابراهيمي‌درياني،‌اولين بنيان‌گذار سوپرماركت‌هاي درياني‌ها در تهران بود.

مهدي درياني يكي از نام آوران تهران هم شد. او پس از مهاجرت به تهران به سرعت واردبازار شد. در بازار هم شهرت و ثروتي كسب كرد و موفق شد يكي از معتمدين بازار شود. حاج مهدي در مدتي پس از تاسيس اولين فروشگاه درياني، وارد فعاليت‌هاي ساختماني شد. او در منطقه شهرآرا ساختمان‌سازي كرد. برخي منابع تاريخي روايت مي‌كنند كه ساختمان‌هاي مهدي در شهرآراء اولين شيوه ساختمان‌سازي مدرن در ايران بوده‌است.

او مدتي پس از موفقيت در ساخت منطقه مسكوني شهرآراء،‌سرمايه‌هاي خود را به بخش ساختمان منتقل كرد و مناطق دريان نو، تهران ويلا، آرياشهر و ستارخان را نيز ايجاد كرد. در ميان اين مناطق «دريان نو» به پاس علاقه او به روستايي زادگاهش به نام دريان ملقب شد. مهدي پس از اين موفقيت بيشترين توان و تمركز خود را صرف فعاليت‌هاي ساختماني كرد. به موازات اين جريان ديگر همشهريان هم به توصيه او به تهران سرازير شدند و فعاليت‌هاي خود را آغاز كردند.

 

از روسيه تا تهران

درياني‌ها پيش از آنكه راهي تهران شوند، بخت خود را در تركيه آزموده بودند. تجار روستاي دريان جملگي به روسيه مهاجرت كرده بودند و در اين كشور تجارت مي‌كردند ولي وقوع انقلاب كمونيستي سرنوشت آنان را دگرگون كرد. دولت انقلابي وكمونيستي روسيه به درياني‌ها ابلاغ كرد همگي به ايران بازگردند. گروهي از درياني‌ها راهي تركيه شدند ولي شكست تجارت در تركيه سبب شد تا آنان بازهم به روستايي در 25 كيلومتري شبستر بازگردند. شرايط بد اقتصادي روستا آنان را ودار كرد تا بخت خود را در تهران بيازمايند. اولين درياني اينگونه راهي تهران شد. براساس گفته‌هاي احمدپور درياني وقوع انقلاب سفيد سبب شده بود تا وضعيت اقتصادي در ايران بيش از تركيه رونق گيرد و همين جريان درياني‌ها را مجاب كرده‌بود تهران را گزينه مناسب‌تري از تركيه براي تجارت بدانند.

 

نهنگ در تهران

روايت مي‌كنند كه علي‌اكبر درياني يكي از بنكداران معروف اروميه براي خريد كالاهاي مورد نياز خود راهي تهران مي‌شود و همچون بسياري ديگر از هم‌نسلان خود، شيفته پايتخت مي‌شود. علي‌اكبر درياني براي اولين بار در زندگي خود سراز خيابان لاله‌زار تهران در مي‌آورد. او دربازگشت به دريان به همشهري‌هاي خود مي‌گويد:« نهنگ در درياست.براي شكار نهنگ بايد به دريا برويد.»

درياي او تهران بود. علي‌اكبر به سرعت تمامي سرمايه‌هاي مالي خود را به تهران منتقل مي‌كند و اولين فروشگاه درياني راتاسيس مي‌كند.برادر كوچكتراو مهدي ابراهيمي درياني هم به همراه علي اكبر راهي تهران مي‌شود. در تهران مهدي واردبازار چاي مي‌شود و علي اكبر همان بنكداري را ادامه مي‌دهد. از تيزهوشي‌هاي علي اكبر نقل‌هاي بسياري شده‌است ولي يك روايت چنين است:« دوبرادردرياني در تهران و در سراي حاجي‌هاي بازار يك چاي فروشي راه انداخته بودند. بخت با آنها يار بود.روزي يك تاجر چاي به حجره آنها مي‌ايد و پيشنهادي مناسب ارائه مي‌دهد ولي مهدي و علي‌اكبر به دليل كمبود سرمايه و منابع مالي توان همكاري با او را نداشتند. آنها به سراغ فردي به نام قزلباش مي‌روند. قزلباش با آنان دراين معامله شريك مي‌شود.»

نقطه اوج گيري درياني‌ها همين دوره بود.

 

اولين حضور

اولين درياني علي‌اكبر بود. برادر ديگر او در اروميه با سرمايه 6 توماني كه ازعلي اكبر قرض گرفته بود، كسب وكاري براي خود راه‌اندازي كرده‌بود. پس ازمدتي مهدي ورشكسته مي‌شود. اين اتفاق او را هم ودار مي‌كند تا راهي تهران شود. حضور اودر تهران به معناي شراكت با علي‌اكبر بود. اينگونه دوبرادر در كنار هم قرار مي‌گيرند. پس از مدتي كسب و كار آنان در تهران رونق مي‌گيرد و شرايط براي ورود ديگر درياني‌ها نيز مهيا مي‌شود.

 

مهاجران نسل اول و چاي زنبور عسل

درياني‌هاي نسل اول تجار چاي درتهران بودند. آنها از شمال كشور چاي را به قيمت پايين خريداري مي‌كردند وبراي فروش به تهران مي‌آوردند. مهدي ابراهيمي درياني هم تجارت خود را چنين آغاز كرد. او هنگامي كه به تهران آمد تنها يك دوچرخه داشت. حاج مهدي با همين دوچرخه در بازار تهران مي‌گشت و چاي مورد نياز قهوه خانه‌ها را تامين مي‌كرد. چاي كه مهدي به قهوه خانه‌ها مي‌فروخت « زنبور عسل نشان» نام داشت.

شيوه او در عرضه چاي هم بسيار جالب بود. او درمواجه با قهوه خانه‌هاي ناآشنا سعي مي كرد به گونه اي باب گفت‌وگو را با آنان باز كند. ابتداي‌ترين روش هم خريد يك قوطي كبريت بود.درياني‌ها پس ازمدتي به توصيه مهدي و علي اكبر راهي تهران مي‌شوند. اين اتفاق با رونق تجارت در تهران همراه بوده‌است. در اين دوره علي اكبر ومهدي به دليل تمكن مالي بالا وارد حوزه‌هاي ديگر فعاليت‌هاي اقتصادي شده‌بودند. آنان بيش از گذشته ساختمان سازي مي‌كردند ولي با اين حال به همشهري‌هاي خود توصيه مي‌كردند تا حضور در صنف توزيع‌كنندگان كالاهاي خوراكي راادامه دهند.

شكبه فعاليت‌هاي اقتصادي درياني‌ها در تهران رونقي عجيب مي‌گيرد.آنان به مدد فعاليت‌هاي اجتماعي وخيريه خود نامي معتبر در تهران كسب مي‌كنند. روايت مي‌كنند نسل اول خاندان درياني‌ها به ديگران توصيه مي‌كنند تا در تهران تجارت را تجربه كنند. در پايان دهه 50 بسياري از فروشگاه‌هاي عرضه كننده مواد غذايي در تهران به نام درياني‌ها شناخته‌ شده‌بود.

در سال‌هاي بعدي آنان همچنان تجارت خود را گسترش مي‌دهند. براساس آمارهاي موجود در تهران 2 هزار و 500 سوپرماركت با مجوز فعاليت مي‌كنند كه ازميان آنها 700 فروشگاه با نام درياني فعال هستند.

در پايان دهه 50 درياني‌ها فعاليت‌هاي خيريه بسياري هم صورت دادند. آنها از بيش از ده ميليارد تومان در درايي‌هاي خود را به دريان انتقال دادند تا بخشي از ثروت به زادگاه رسيده‌باشد. همزمان در تهران انجمني تاسيس كردند كه 30 عضو شوراي مركزي درياني‌ها را درخود جاي مي‌دهد. اين انجمن به عنوان يكي از فعال‌ترين نهادهاي صنفي و شهروندي تهران شناخته مي‌شود. درياني‌ها اكنون در دهه 90 به يكي از شاخص‌ترين شبكه‌هاي توزيع پايتخت بدل شده‌اند.

سلام
من آتروپاتنا (TTOTT) و يولداشم ايكيميز بير يرده بو وبلاگي يازروخ اينشالاه بو وبلاگي بيه نسيز
بو وبلاگ آذربايجان اوچون يازلر و آيري هدفي يوخدو
آذربايجان اوياخدي و اوياخ دا قالاجاخ
ياشاسين آذربايجان/ياشاسين ايران/ياشاسين تيراختور/ياشاسين تورك ميلتي